Xây dựng bộ quy tắc chung để đảm bảo liêm chính trong nghiên cứu

Ngày 19/12, tại Hà Nội, Bộ Khoa h??c và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức Hội thảo khoa h??c về liêm ch??nh trong nghiên cứu.

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Văn Phúc nhận định: Trong 10 năm trở lại đây, một trong các kết quả nổi bật của hoạt động khoa h??c, công nghệ và đổi mới sáng tạo là số lượng công bố khoa h??c trên các tạp chí uy tín quốc tế đã gia tăng mạnh mẽ, thể hiện sự đóng góp của các nhà khoa h??c Việt Nam trong việc phát triển nền tri thức của nhân loại, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong nghiên cứu khoa h??c, góp phần nâng cao vị thế và tiềm lực khoa h??c và công nghệ của quốc gia. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của các công bố quốc tế trong những năm gần đây, bên cạnh những đóng góp tích cực như đã nêu c??ng đang đặt ra một số vấn đề cần quan tâm, giải quyết đối với các nhà quản lý, các tổ chức khoa h??c và công nghệ cũng như cộng đồng và cá nhân các nhà khoa h??c, trong đó nổi lên các tranh luận về liêm ch??nh trong nghiên cứu khoa h??c.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cũng cho biết: Hội thảo là diễn đàn thảo luận đa chiều từ các nhà khoa h??c, các chuyên gia, các tổ chức khoa h??c và công nghệ, các nhà quản lý, để cùng chia sẻ góc nhìn, nhận định, đánh giá về vị trí, vai trò của liêm ch??nh trong nghiên cứu, các vấn đề thực tiễn đặt ra hiện nay và các công việc cần triển khai thực hiện nhằm giúp cho hoạt động khoa h??c, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Việt Nam tiếp tục có những bước phát triển về chất lượng, đóng góp thiết thực cho công cuộc đổi mới đất nước và hội nhập sâu rộng với cộng đồng khoa h??c thế giới trong thời gian tới.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa h??c và Công nghệ Trần Hồng Thái khẳng định, liêm ch??nh trong nghiên cứu khoa h??c là vấn đề quan trọng; những phản ánh của các nhà khoa h??c, truyền thông về vấn đề liêm chính khoa h??c những năm qua cho thấy, đã đến lúc phải quan tâm lắng nghe.

Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Hồng Thái, liêm chính là khái niệm “mở”, nhưng phải có sự cập nhật và hướng dẫn chung để thực hiện. Liêm chính động chạm đến đội ngũ tri thức, đội ngũ nhà giáo, do đó khi chưa có điều tra, minh chứng thì chưa được nêu tên, làm ảnh hưởng đến từng nhà khoa h??c, tập thể khoa h??c.

Đề xuất một số việc cần làm trong thời gian tới, Thứ trưởng Trần Hồng Thái nhấn mạnh, việc cần làm ngay là các đơn vị quản lý nhà nước khẩn trương nghiên cứu ??ề xuất thể thức văn bản hướng dẫn, đôn đốc để các trường đại học, viện nghiên cứu thực hiện các quy chế, quy định về liêm chính.

Thứ trưởng Trần Hồng Thái cho biết, Bộ Khoa h??c và Công nghệ và Bộ GD&ĐT sẽ nghiên cứu để sớm có cơ sở dữ liệu về khoa h??c công nghệ, tạo tài nguyên cho quản lý nhà nước. Đồng thời sẽ nghiên cứu xem xét tiêu chí giám sát các tạp chí và định hướng phát triển hệ thống tạp chí khoa h??c trong nước.

Theo Thứ trưởng, các ý kiến tại hội thảo sẽ được xem xét để lồng ghép vào các điều khoản khi thay đổi Luật Khoa h??c và Công nghệ. “Hai Bộ cùng nhau nhận thấy đã đến lúc cơ quan quản lý nhà nước phải vào cuộc về liêm chính và công bố. Cố gắng tạo ra môi trường khoa h??c, công nghệ lành mạnh. Hội thảo hôm nay là khởi đầu để hai Bộ cam kết đồng hành với các nhà khoa h??c và các cơ quan truyền thông hướng tới nền giáo dục, khoa h??c tốt hơn, mang lại hạnh phúc nhiều hơn”, Thứ trưởng Trần Hồng Thái cho hay.

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công nghệ, ĐHQGHN nêu quan ??iểm: Việc quy định về liêm ch??nh trong nghiên cứu khoa h??c và trong học thuật là cần thiết phải bàn để đưa ra một khung và hoàn thiện dần dần. Mục đích liêm chính là cần hướng tới sự lành mạnh, trước hết con người cần ý thức được liêm ch??nh trong đạo đức, hành vi của mình. Bên cạnh đó cũng cần tránh việc lợi dụng liêm chính để làm tổn thương các nhà khoa h??c.

“Mong qua hội thảo này sẽ có một chỉ đạo để tất cả các trường phải chủ động, có công cụ quản lý để kiểm soát, tạo cơ chế lành mạnh trong khoa h??c”, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức bày tỏ. 

C??ng đề cập tới một bộ quy tắc chung về liêm chính nghiên cứu, TS Nguyễn Xuân Hùng, giảng viên Trường Đại học Công nghệ TP Hồ Chí Minh mong muốn sẽ có một bộ quy quy tắc chung, để từ đó các trường chiếu vào xây dựng bộ quy tắc riêng. Cùng với đó là cơ chế hậu kiểm và một chế tài xử lý.

Tại hội thảo, các đại biểu đã trình bày tham luận xung quanh thực trạng, kinh nghiệm tại các cơ sở giáo dục đại học, cũng như ??ề xuất, kiến nghị nhằm thực hiện liêm ch??nh trong nghiên cứu khoa h??c. /.